Performans Testi Nedir?
Performans testi, bir yazılımın belirli yük ve koşullar altında nasıl çalıştığını değerlendirmek için yapılan test sürecidir. Yazılımın hızını, ölçeklenebilirliğini, güvenilirliğini ve kaynak kullanımını ölçmeye yardımcı olur. Özellikle web uygulamaları, sunucular ve API’ler için kritik bir test türüdür.
Performans testleri, sistemin normal ve aşırı yük koşullarında nasıl tepki verdiğini gözlemleyerek, darboğazları (bottlenecks) belirlemeye ve sistem optimizasyonlarını gerçekleştirmeye yardımcı olur.
Performans Test Türleri
Performans testi, farklı amaçlara yönelik çeşitli test türlerine ayrılır. Bunların en yaygın olanları şunlardır:
1. Load (Yük) Testi
Load testi, sistemin normal veya beklenen yük altında nasıl çalıştığını ölçmek için yapılır. Gerçek kullanıcı sayısına veya işlem hacmine yakın bir yük altında sistemin yanıt süresi, CPU ve bellek kullanımı gibi metrikler incelenir.
Load Testinin Amaçları:
- Sistemin belirlenen kullanıcı yükü altında kararlılığını ölçmek
- Yanıt sürelerini ve kaynak kullanımını analiz etmek
- Darboğazları ve performans düşüşlerini tespit etmek
Load Testi Senaryoları:
- 1000 eşzamanlı kullanıcının bir e-ticaret sitesinde sipariş oluşturma sürecini test etmek
- Bir bankacılık sisteminde günlük işlem hacmi altında sistemin performansını ölçmek
2. Stress (Stres) Testi
Stress testi, sistemin sınırlarını zorlamak ve aşırı yük altında nasıl tepki verdiğini görmek için yapılan testtir. Amaç, sistemin ne zaman hata verdiğini ve hangi koşullarda çöktüğünü belirlemektir.
Stress Testinin Amaçları:
- Sistemin maksimum kapasitesini belirlemek
- Yoğun trafik altında sistemin çökme noktasını tespit etmek
- Hata yönetim mekanizmalarını test etmek
Stress Testi Senaryoları:
- Bir kampanya sırasında milyonlarca kullanıcının aynı anda e-ticaret sitesine giriş yapmasını simüle etmek
- Bir bankacılık sistemine aynı anda binlerce para transferi isteği göndermek
3. Soak (Uzun Süreli) Testi
Soak testi, sistemin uzun süreli yük altında nasıl çalıştığını görmek için yapılan bir testtir. Sistemin zaman içinde performans düşüşü, bellek sızıntıları ve kaynak yönetimi gibi sorunları olup olmadığı incelenir.
Soak Testinin Amaçları:
- Bellek sızıntılarını tespit etmek
- Zamanla performansın düşüp düşmediğini görmek
- Uzun süreli kullanımda sistemin kararlılığını ölçmek
Soak Testi Senaryoları:
- 72 saat boyunca bir web uygulamasına düzenli kullanıcı trafiği göndermek
- Günlerce açık kalan bir sunucunun kaynak tüketimini analiz etmek
Performans Test Araçları
Performans testlerini gerçekleştirmek için kullanılan popüler araçlar şunlardır:
- JMeter: Apache tarafından geliştirilen, yük ve stres testleri için kullanılan açık kaynaklı bir araçtır.
- LoadRunner: Kurumsal düzeyde performans testi yapmak için kullanılan güçlü bir araçtır.
- Gatling: Scala tabanlı, yüksek performanslı bir yük testi aracıdır.
- k6: JavaScript tabanlı, modern ve geliştirici dostu bir yük testi aracıdır.
Performans testleri, bir sistemin ölçeklenebilirliğini, hızını ve dayanıklılığını anlamak için kritik öneme sahiptir. Load testi sistemin beklenen yük altında nasıl çalıştığını gösterirken, stres testi aşırı yük altında sınırlarını belirler. Soak testi ise uzun vadeli kullanımlarda sistemin nasıl bir performans sergilediğini ortaya koyar.
Doğru test araçları ve teknikleri kullanılarak yapılan performans testleri, yazılımın kararlılığını artırır ve son kullanıcı deneyimini iyileştirir. Bu nedenle, performans testi yazılım geliştirme süreçlerinin vazgeçilmez bir parçası olmalıdır.
